تعریف شغل: مشاوره رابطه ای رویاروی، تخصصی، هدفدار و پویا بین مشاور بعنوان یک فرد متخصص در امور تربیتی روانشاختی، تحصیلی، شغلی و خانوادگی، و مراجع (به عنوان فردی که در یکی یا مواردی از حیطه های ذکر شده مشکل دارد) بوده و در جوی مملو از تفاهم، همدلی و آزادانه اتفاق می افتد که در آن مشاور مراجع را کمک میکند تا با خودشناسی و تشخیص امکانات خود به حل مشکل خود نایل شود.
رسته یا گروه شغلی: آموزشی
شرح وظایف و مسئولیتهای اصلی شغل: مشاور به ارائه خدمات تخصصی در حیطه سازشی، تحصیلی و شغلی، خانوادگی و... به صورت فردی و گروهی و در سازمانها و مراکز مختلف می پردازد.
وظایف کلی مشاور عبارت است از:
- مشاوره فردی یا گروهی با مراجعان
- آشنایی کافی با تستهای هوش، استعداد، پیشرفت تحصیلی، رغبت و شخصیت
- آشنایی با مقررات جدید آموزشی و استخدامی و قانون خانواده و....
- آشنایی با نظریه های مشاوره و رواندرمانی
اهمیت و ضرورت شغل: تحول جامعه از حالت سنتی به صنعتی و تخصصی تر شدن جامعه انسانی مشکلات زیادی را از جنبه های مختلف اربتاط، عاطفی و روانشناختی برای انسان کنونی بوجود آورده است؛ لذا جهت پیشگیری از مشکلات بعدی آن و نیز حل مشکلات بوجود آمده وجود افراد متخصص در حیطه های روانشناختی از اهمیت و ضرورت زیادی برخوردار است.
مدارک تحصیلی مورد نیاز برای احراز شغل:کارشناسی (رایزنی و ارائه اطلاعات، مخصوصا در مراکز آموزشی مانند آموزش و پرورش)، کارشناسی ارشد(مشاوره درباره رشد و سازگاری بهنجار) و دکترا و بالاتر(مشاوره در مورد اختلالهای حاد شخصیتی).
مهارتها، تجارب و دوره های آموزشی ویژه برای احراز شغل: کسب مهارت از طریق آموزش رسمی در مراکز آموزش عالی کشور، لیسانس 4 سال، فوق لیسانس 2 سال، دکتری 4 سال، و نیز کسب تجربه از طریق شرکت در کارگاههای تخصصی و سمینارها و ... و نیز کار عملی در مراکز آموزشی و مراکز مشاوره و... .
شرایط محیط کار: کار در فضای سرپوشیده، خلوت و آرام اتاق مشاوره که از حالت محرمانه برخوردار است صورت میگیرد.
وسایل و ابزار مورد نیاز برای انجام دادن شغل: اتاق مشاوره مجهز به یک میز و چند صندلی راحتی، ابزارهای سنجش روانشناختی، منابع اطلاعاتی مورد نیاز، وسایل سمعی و بصری، کمد و فایلهای مخصوص جهت بایگانی سوابق مراجعین، منابع مطالعاتی برای مشاور، تلفن و کامپیوتر و ...
خصوصیات جسمانی و توانایی های لازم برای انجام شغل: سلامت جسمانی و گویایی و مقاومت در برابر خستگی.
معلولیتهای بی اثر در انجام دادن شغل: فلج از ناحیه پا یا دست.
خصوصیات روانی رغبتها و توانمندیهای لازم برای انجام دادن شغل: داشتن سلامت روانی، استعداد کلامی، منطق و استدلال، عدم تعصب، دقت و تمرکز حواس، خلاقیت و ابتکار، حس نوع دوستی و کمک به افراد، هوش بالا و تیزبینی.
ویژگیهای شخصیتی(عاطفی، اجتماعی، رفتاری و اخلاقی) لازم برای انجام دادن شغل: ثبات عاطفی، انعطاف پذیری، عدم تعصب، مسئولیت پذیری، خوش برخوردی و بذله گویی، توان سازگاری بالا با دیگران، آراستگی ظاهری و کلامی، توانایی درک مشکل دیگران و همدلی با آنان.
محل های اشتغال: آموزش و پرورش، مراکز مشاوره، معاونت پیشگیری بهزیستی، کمیته امداد، بنیاد شهید، مراکز آموزش عالی، و تدریش در مراکز آموزش عالی با مدارج بالاتر تحصیلی.
جنبه های مالی و حقوقی: در مراکز دولتی بر اساس قانون استخدام کشوری است، در مراکز مشاوره نیز بر اساس تعرفه سازمان مشاوره و روانشناسی کشور و قرارداد فیمابین مشاور و رئیس مرکز می باشد.
شرایط ارتقا: پیشرفت تحصیلی تا مقطع دکتری و شرکت در دوره های آموزشی کوتاه مدت و کاگاههای آموزشی.
نحوه استخدام و ورود به شغل: از طریق آگهی جراید، آزمونهای استخدامی، مصاحبه تخصصی و گزینش، مراجعه مستقیم به سامانها و کارفرمایان.
مطلوبیتها و محدودیتهای شغلی:
مطلوبیتها: کمک به حل مشکلات مراجعان
محدودیتها: ناشناخته ماندن این شغل، عدم جایگاه مناسب آن در دید عمومی جامعه مخصوصا محیطهای سنتی و کوچک.
اتحادیه، انجمن و تشکیلات حرفه ای وابسته به شغل: انجمن مشاوره و نظام مشاوره و روانشناسی کشور.
آینده شغل: با توجه به رشد روز افزون جامعه و سیر به صنعتی شدن و بروز انواع مشکلات روانشناختی در جامعه و نیاز به استخدام مشاور در مراکز آموزشی آینده روشنی برای این شغل هم از نظر استخدامی و هم از نظر اجتماعی و در آمد پیش بینی می شود.
محل و راههای کسب اطلاعات بیشتر: مراجعه به مراکز مشاوره، دانشکده های روانشناسی و مصاحبه با استادان و دانشجویان و مشاوران.